မိတ္ေဆြ ဘေလာ့ဂါမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ေဆာင္း၊ ကြီႏိုင္း၊ ညီမေလးဆုမြန္၊ ေဒါင္းမင္း၊ ႏိုဝင္ဘာ တို႔ရဲ႕ အေမးေတြကို ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးသြားပါမယ္။ ဆရာေဒါင္းမင္းရဲ႕ အဆိုးေတြေပါ့ပါး သြားေအာင္ဆိုတဲ့ အေမးကိိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ပိုစ့္တခုအျဖစ္နဲ႔ တင္ျပေပးသြားပါ့မယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ေမးထားတဲ့ စာအုပ္ကိစၥကေတာ့ ကၽြန္မလည္း ဒီစာအုပ္ေတြကို ဦးႀကီး(ေရြႀကီးညိဳ) မွ လက္ဆင့္ကမ္း ေဝမွ်ေပးခဲ့တာျဖစ္လို႔ ဘယ္ကရွာရမွန္းလည္းမသိပါဘူး။ ဦးႀကီးဟာ ဖင္လန္ႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနၿပီး ကၽြန္မနဲ႔လည္း အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ရွိႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေနာက္ထပ္ေလ့လာစရာေတြအတြက္ စံုစမ္းထားဆဲပါ။ အကယ္၍ ရရွိခဲ့ရင္ အေၾကာင္းၾကားေပးပါမယ္။ ေဆာင္းနဲ႔ YoungGun တို႔ကေတာ့ ေနလဝိဇၨာေဆးနဲ႔ ဓာတ္စာအေၾကာင္းေလးေတြ တင္ေပးပါဆိုတဲ့အတြက္ စုေပါင္းၿပီး တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
ေနႏွင့္လ
“ဗ် ဂၣက်ားကို ႏိုင္ျငားေစမူ ပူးဆင္သီဟ နာမသညာ တံခြန္သာ၊ ရာသီမေရြး ရသည့္ေဆးကို ေတြး၍ယူဘိ၊ အရမဒၵနံ ျပည္ေပါကၠံံဝယ္ စိႏၵာမုနိ ငါျဖစ္သည္”
ဟူေသာစကားမွာ ရာသီမေရြးဟူရာ၌။
ရာသီဆိုသည္မွာ (၁၂)လ၊ (၁၂) ရာသီကိုေခၚသည္။ ထို(၁၂)လ၊ (၁၂)ရာသီမွာပင္ ေႏြဥတု၊ မိုးဥတု၊ ေဆာင္းဥတုတည္းဟူေသာ ဥတုသံုးပါးရွိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေႏြအပူ၊ မိုး-အေအး၊ ေဆာင္း-အေအး စသည္ျဖင့္ အပူအေအးသာရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ရာသီဆိုေသာစကားသည္ အပူႏွင့္ အေအးကိုသာ ဆိုလိုသည္။ အခ်ဳပ္ရာသီ ဆယ္ႏွစ္လီ ဆိုေသာစကားမွာ သီတႏွင့္ ဥဏွစက္အတြင္းမွ် မလြတ္ကင္းႏိုင္။ ျမင္ျမင္သမွ် သစ္ပင္မ်ားကို (၁၂)လရာသီတြင္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္၍ ေဆးလုပ္ျပေသာေၾကာင့္ ရာသီမေရြး ရသည့္ေဆးကို ေတြး၍ယူဘိဟု ျပဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဥတုသံုးပါးသည္လည္း ေႏြအပူ၊ မိုး-အေအး၊ ေဆာင္း-အေအး စသည္ျဖင့္ အပူအေအး ႏွစ္ပါးသာရွိသည္။
စၾကဝဠာ အနႏၱမွာပင္ ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ ဓာတ္ေလးပါးသာရွိသည္။ ဓာတ္ေလးပါးကိုပင္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းၾကလွ်င္ သီတႏွင့္ ဥဏွ၊ အေအးအပူ ႏွစ္ပါးကိုသာ ျမင္ရမည္။
ေဆးဟူေသာအရာသည္ ၾသကာသေလာက၌ ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္ေနၾကသမွ်ေသာ သစ္ပင္၊ သစ္ျမစ္၊ သစ္ဥ၊ သစ္ဖု၊ သစ္ရြက္ အားလံုးတို႔ကိုပင္ ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ျမင္ျမင္သမွ်ေသာ သစ္ပင္၊ သစ္ျမစ္၊ သစ္ဥ၊ သစ္ဖု၊ သစ္ရြက္ အားလံုးတု႔ိတြင္ ဓာတ္ေလးပါး ပါဝင္သည္။ ဓာတ္ေလးပါးႏွင့္ကင္းလြတ္၍ မတည္မျဖစ္ႏိုင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔ကုိေဆးဝါးအျဖစ္ အသံုးျပဳ ကုသႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ေနမင္းေခၚၾက သူရိယ
တနဂၤေႏြ ေနမင္းသည္ သခ်ၤာအားျဖင့္ ၁- ဂဏန္း၊ ပိဋကတ္အလိုအားျဖင့္ ေတေဇာ၊ သဘာဝအားျဖင့္ အပူ ျဖစ္သည္။
သူရိယေနမင္းအား တနဂၤေႏြဟု က်မ္းဂန္မ်ားက ျပသည္။ ထိုေနမင္းတြင္ ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ဝဏၰ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ အ႒ကလာပ္ရွစ္ပါး အျပည့္အစံုပါသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေသာ္ သီတႏွင့္ ဥဏွ၊ အေအးႏွင့္ အပူသာရွိသည္။
ေနမင္းတြင္ အ႒ကလာပ္ရုပ္ရွစ္ပါးရွိသကဲ့သို႔ ေနမင္း၏ေအာက္တြင္ ရွိေနၾကသည့္ သစ္ပင္၊ ေတာေတာင္၊ ေရေျမ၊ သမုဒၵရာတို႔မွာလည္း အ႒ကလာပ္ရွစ္ပါး၊ ဓာတ္ေလးပါး သဘာဝမျခားဘဲ သီတ- ဥဏွ ႏွစ္ပါးျခင္းတူညီၾကသည္။
ေလာကီအရပ္ရပ္မွာ အ႒ကလာပ္ရွစ္ပါးႏွင့္ ဓာတ္ေလးပါးကဲဆင့္၍ ႀကီးရင့္ရသည့္အေၾကာင္း ကုိ ႐ုပ္နာမ္ရွိ ခပင္းထိုထိုမွာ ဓာတ္ေလးျဖာသာ အရင္းခံဟု ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာၾကားေတာ္မူခ့ဲသည္။
အ႒ကလာပ္႐ုပ္ရွစ္ျဖာ ဓာတ္ေလးပါးမကင္းသာသည့္ တနဂၤေႏြ၏လကၡဏာကား အပူ၊ ေန၏အရသာကား အပူ၊ တနဂၤေႏြကို အပူဟုေခၚဆိုၾကသျဖင့္ အပူနာမ္မွန္သမွ် တနဂၤေႏြ(ေနဂိုဏ္း) ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာသည္။
လမင္းေခၚၾက စႁႏၵ
ေကာင္းကင္၌ (၄၉) ယူဇနာရွိေသာ လမင္းေခၚ တနလၤာၿဂိဳဟ္မင္းကို စန္းဟူ၍လည္း က်မ္းဂန္မ်ားက ျပဆုိသည္။
လ- ဆိုသည္မွာ တနလၤာ၊ တနလၤာဆိုသည္မွာ စန္း၊ စန္း၏အရသာမွာ အေအး။ သို႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေအးနာမ္မွန္သမွ်ကို လ ဟူ၍မုခ်မွတ္ယူရမည္။ တနလၤာ၏လကၡဏာ မွာ လ၊ လ၏အရသာမွာ အေအး၊ လႏွင့္တကြ တနလၤာစန္း၏ ေအးျခင္းကို ျပ၏။
သူရိယႏွင့္ စႁႏၵ ေကာင္းကင္ဝ
ေကာင္းကင္တြင္ ေန-လႏွစ္ပါး ထင္ရွားစြာရွိၾကကုန္သည္။ ယင္းေနလႏွစ္ပါးတို႔ အသြားမမွန္ ေသာေၾကာင့္ ခပ္သိမ္းကုန္ေသာလူတု႔ိမွာ အနာေရာဂါစြဲကပ္ၾကရသည္ဟူ၍လည္း ပညာရွိမ်ား က လကၤာမ်ားျဖင့္စပ္ဆိိုခ့ဲၾကသည္။
ပုဂၢလပညတ္ ဓာတ္က်မ္းဆရာကလည္း ေနလႏွစ္ျဖာ ဘယ္က်မ္းမွာ ရွာၾကမလဲဟု အေမးပုစၦာထုတ္သည္။ တနဂၤေႏြတစ္လံုးကို သေဘာက်၍မဆံုးႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ဉာဏ္ယွဥ္ ကာသံုးတတ္ၾကလွ်င္ အားလံုးအတူတူ ျဖစ္သည္ဟု အဆိုရွိသည္။ ေကာင္းကင္မွ တနဂၤေႏြကို စြဲၾကျငားေသာ္လည္း ထိုတနဂၤေႏြသည္ မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္အတူ အ႒ကလာပ္႐ုပ္ရွစ္ျဖာ သာလွ်င္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းကင္မွာ အမွန္ရွိေနသည့္ တနဂၤေႏြထက္္ မိမိတို႔၏ အဇၩတၱ၊ ဗဟိဒၶတည္းဟူေသာ အတြင္းသႏၱာန္မွာရွိေနသည့္ တနဂၤေႏြကိုသာလွ်င္ အေျခခံႏွင့္တကြ ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္နားလည္ေအာင္ ႀကံေဆာင္သင့္ၾကသည္။
တနဂၤေႏြ၏အရသာမွာ အပူျဖစ္သည္။ အပူရွိလွ်င္ အေအးရွိရမည္။ အေအးဟူသည္မွာ တနလၤာျဖစ္သည္။ ဓာတ္ေလးပါးရွိလွ်င္ အပူ အေအးရွိၿပီသာျဖစ္သည္။ ထို အ႒ကလာပ္႐ုပ္ ရွစ္ခု၊ ဓာတ္ေလးပါးအစုတို႔ကို ဥတုကသာခ်ဳပ္ပါသည္။ ယင္းဥတုသည္ သီတဥတု ၊ ဥဏွဥတု အျဖစ္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ရန္ အေရးႀကီးသည္။ ေလာကသံုးပါး၌ ရွိရွိသမွ်ေသာ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါ၊ ျဗဟၼာ၊ နတ္၊ လူမွစ၍ ေတာေတာင္ေရေျမ သမုဒၵရာ အနႏၱတို႔သည္ သီတႏွင့္ ဥဏွ၊ အပူႏွင့္ အေအး ႏွစ္ပါးသာရွိေၾကာင္း ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
အမည္ပညတ္ကိုလိုက္၍ ေနဂိုဏ္- လဂိုဏ္းခြဲျခင္း
က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ၊ င တို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ပ၊ ဖ၊ ဗ၊ ဘ၊ မ တို႔သည္ လည္းေကာင္း ၊ ယ၊ လ၊ ဝတို႔သည္လည္းေကာင္း ယင္းဗ်ည္းတို႔၏ အသံပါသမွ်တို႔သည္လည္းေကာင္း ေသာမ ပညတ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ (လဂိုဏ္း) ျဖစ္သည္။
လူ၏အမည္မ်ားျဖစ္ေသာ ေမာင္ေက်ာ္၊ ေမာင္ဝင္း၊ ေမာင္ျမ၊ ေမာင္သိန္း၊ ေမာင္လြင္၊ ေမာင္ငယ္၊ ေမာင္ဟန္၊ ေမာင္ဘို စသည္မ်ားတြင္ အရင္းနာမ္ကိုယူရသည္။ သက္မဲ့ျဖစ္လွ်င္ အဖ်ားနာမ္ကို ယူရသည္။
ပုဂၢလပညတ္ ဓာတ္ဆရာ၏အလိုအားျဖင့္ ေရသတၱဝါျဖစ္လွ်င္ အဖ်ားနာမ္ကိုယူေလ့ရွိသည္။
သံပရာကို ရာဟုနာမ္အျဖစ္ ယူေသာ္လည္း ေရွာက္ကို ဓာတ္ဦးေခါင္းခ်ရာ က ႀကီးသတ္ကိုယူေသာေၾကာင့္ တနလၤာနာမ္ျဖစ္သြားသည္။ မန္က်ည္းႏွင့္ ငါးက်ည္းတြင္လည္း ဓာတ္ဦးေခါင္းခ်ရာ ည သတ္ကိုယူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂၤါနာမ္မ်ားျဖစ္သြားသည္။ သို႔ရာတြင္ အလံုးစံုတြင္ သတ္ပံု၏ ဓာတ္ဦးေခါင္းခ်ရာကိုခ်ည့္ လိုက္မယူရေၾကာင္း သတိျပဳသင့္သည္။
ေသာမ ပညတ္အမည္ရွိသူသည္ ေသာမပညတ္အမည္ရွိေသာ ေဆးဝါး၊ အစားအစာတို႔ကိုသာ စားေသာက္ရမည္။ (ဥပမာ- ေမာင္ေက်ာ္သည္ ေသာမပညတ္အမည္ႏွင့္ဆံုးေသာ ၾကက္၊ ဝက္၊ ဘဲ၊ ငါးခူ၊ ငါးျမင္း၊ ငါးၾကင္း၊ ငါးေျပမ၊ ငါးဖယ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ သခြားသီး၊ ဘူးသီး၊ ခ်ဥ္ေပါင္၊ ေရွာက္ စသည့္ တို႔ျဖစ္သည္။)
စ၊ ဆ၊ ဇ၊ စ်၊ ည တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ဋ၊ ႒၊ ဍ၊ ဎ၊ ဏ တို႔သည္လည္းေကာင္း တ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ န တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ရ ေကာက္သည္လည္းေကာင္း၊ အ သည္လည္းေကာင္း ယင္းဗ်ည္း တို႔၏ အသံပါသမွ်တို႔သည္ လည္းေကာင္း ပါပ ပညတ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ (ေနဂုိဏ္း)ျဖစ္သည္။
လူ၏အမည္မ်ားျဖစ္ေသာ ေမာင္အုန္း၊ ေမာင္ဉာဏ္၊ ေမာင္ထြန္း၊ ေမာင္ေရႊ၊ ေမာင္စံ၊ ေမာင္ႏိုင္၊ ေမာင္ၿငိမ္း(သည္ င-အကၡရာျဖစ္ေသာ္လည္း အသံထြက္မွာ ည-အကၡရာ၏ အသံျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ေနဂိုဏ္းဝင္ျဖစ္သြားသည္။) တို႔သည္ ပါပ ပညတ္ (ေနဂိုဏ္း) မ်ားျဖစ္သည္ ။ ပါပပညတ္ပါေသာအမည္ရွိသူသည္ ပါပပညတ္ အမည္ပါေသာ ေဆးဝါး၊ အစားအစာတို႔ကိုသာ စားေသာက္ရမည္။ (ဥပမာ- ေအာင္း၊ ကုလားအုပ္၊ ဆိတ္၊ ႏြား၊ ထံုး၊ ငါးအိုက္၊ ငါးရံ႕၊ ငါးတန္၊ ပုစြန္၊ ဂန္႔အိပ္၊ ကန္စြန္း၊ ဟင္းႏုနယ္၊ ေရႊဖ႐ံု စသည့္ တို႔ျဖစ္သည္။)
မိမိတို႔ဂိုဏ္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ အစားအေသာက္မ်ားကို စားျခင္းသည္ နာမ္ေဆးဟု ေခၚဆို ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ေသာမဂိုဏ္းသားသည္ မိမိတို႔ႏွင့္ မသင့္ေသာ၊ ပါပပညတ္ပါေသာ ေဆးဝါး အစာအာဟာရ ဝတၳဳမွန္သမွ်တို႔ကို အျပင္မွ႐ွူရန္၊ မိႈင္းနံ႔ခံရန္၊ လိမ္းရန္၊ စိမ္ေပးရန္သာလွ်င္ ျပဳလုပ္ရသည္။ ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းကို ရုပ္ေဆးဟုေခၚသည္။ ပါပဂုိဏ္းသားတို႔သည္လည္း ထို႔နည္းတူစြာ ပင္ျဖစ္သည္။
ေနလျမန္မာေဆးႏွင့္ပတ္သက္၍ အိုင္ကေလာင္ဆရာႀကီး ရွင္းျပထားတာက “ ေနလျမန္မာ့ ေဆးပညာမွာ ေဆးအမ်ဳိးေပါင္း ၁၀၈ မ်ဳိးဘဲရွိတယ္။ တစ္ရာ့ရွစ္မ်ဳိးမွာ ပထမတန္းစား၊ ဒုတိယ တန္းစား၊ တတိယတန္းစား သံုးမ်ဳိးရွိတယ္၊ ဒီတစ္ရာ့ရွစ္နည္းကို က်ဥ္းလိုက္ရင္ ေဆးႏွစ္မ်ဳိးဘဲ ရွိတယ္”
တစ္ရာ့ရွစ္နည္းတြင္ သံုးစားရွိသည္ဆိုျခင္းမွာ အကယ္၍ လူနာရွင္က ေငြေၾကးခ်မ္းသာ၍ ျပည့္စံုခဲ့လွ်င္ ပုလဲကိုစားခိုင္းကာ အကယ္၍ လူနာရွင္မွာ မတတ္ႏိုင္သူျဖစ္က ကႏုကမာ ေသြးတိုက္၊ သို႔မဟုတ္ ေယာက္သြားျဖင့္ကုရမည့္အတြက္ သံုးစားခြဲထားျခင္းျဖစ္သည္။ ပုလဲ၊ ကႏုကမာႏွင့္ ေယာက္သြားတိို႔၏ သတၱိအစြမ္းမွာ ေဝဒနာေပ်ာက္ျခင္းတူကာ အေႏွးအျမန္ ျခားနားျခင္းသေဘာရွိသညဟု ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး၏ အေရွ႕ႏွင့္အေနာက္ဆိုေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထိုေဆာင္းပါကိုလည္း မၾကာခင္တင္ျပေပး သြားပါမယ္…။ မိမိဂိုဏ္းႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ မိတ္ေဆြဓာတ္ဖက္မ်ားကို ေအာက္တြင္ရွင္းျပထား ပါသည္။ မိမိ၏အမည္နာမသည္ ဓာတ္ဖိုလား ဓာတ္မလားဆိုတာ ခြဲျခားသိႏိုင္ရမည္။ မိမိသည္ ဓာတ္ဖိုျဖစ္လွ်င္ ဓာတ္မျဖစ္သည့္နာမ္မ်ားကို တြဲဖက္စားသံုးရမည္။ ဥပမာ- ေမာင္ေအာင္သည္ မီးခဲဓာတ္ဖုိျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ေမာင္ေအာင္သည္ အုန္းေရ၊ အုန္းႏို႔၊ အုန္းသီးႏွင့္ သံပုရာ စသည္တို႔သည္ သူ႔အတြက္ ေဆးဖက္ဝင္အစာ နာမ္ေဆးျဖစ္သြားသည္။ ေရွာက္သည္ ေသလာပထဝီ ဓာတ္ဖိုျဖစ္သည့္အတြက္ ေမာင္ေအာင္၏ ရန္ဓာတ္ျဖစ္သည္။ သူငယ္နာ ဆိုေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ ေမာင္ေအာင္တက္ေနခိုက္ မ်က္ေစ့ထဲသို႔ ေရွာက္ရည္ ညွစ္ထည့္ျခင္းသည္ ႐ုပ္ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ေအာက္တြင္ မိမိတို႔၏ အမည္အလိိုက္ တြဲဖက္စားသံုးႏိုင္သည့္အစာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ရန္ ေနဂိုဏ္းမိတ္ေဆြ ဓာတ္ဖက္၊ လဂိုဏ္းမိတ္ေဆြ ဓာတ္ဖက္၊ ေဆးျဖစ္ေစေသာနဝင္းမ်ားႏွင့္ ဓာတ္စာမ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေနဂိုဏ္းဝင္ မိတ္ေဆြဓာတ္ဖက္မ်ား
အေႏၱာ စေရ
အ= မီးခဲေတေဇာ ဓာတ္ဖို (တနဂၤေႏြ ) (အ)
ေတာ= မီးေတာက္ေတေဇာ ဓာတ္မ (စေန) (တ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ န)
စ= ေလညွင္းဝါေယာ ဓာတ္ဖို (အဂၤါ) (စ၊ ဆ၊ ဇ၊ စ်၊ ည)
ေရ= မုန္တိုင္းဝါေယာ ဓာတ္မ (ရာဟု) (ရ)
လဂုိဏ္းဝင္ မိတ္ေဆြဓာတ္ဖက္မ်ား
ဂေဗၻ ဝံေသ
ဂ= ေသလာပထဝီ ဓာတ္ဖို (တနလၤာ) (က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ၊ င)
ေဘ= ပံသုပထဝီ ဓာတ္မ (ၾကာသပေတး) (ပ၊ ဖ၊ ဗ၊ ဘ၊ မ)
ဝံ= ေရၾကည္အာေပါ ဓာတ္ဖို ( ယ၊ လ၊ ဝ)
ေသ= ေရေနာက္၊ ေရငန္၊ ေရပုပ္အာေပါ ဓာတ္မ ( သ၊ ဟ)
ေဆးျဖစ္ေစေသာ နဝင္းမ်ား (နဝင္းဆိုသည္မွာ ဂဏန္းသခ်ၤာမ်ားကိို တစ္လံုးတည္းက်န္ေအာင္ ေပါင္းလွ်င္ ၉ ဂဏန္းရျခင္းကိုေခၚသည္)
အ႐ိုင္း စိတ္တို (ပါပၿဂိိဳဟ္ ေလးလံုး)
အ= မီးခဲေတေဇာဓာတ္ဖို ၿဂဳိဟ္သက္ (၆)ႏွစ္+ ႐= မုန္တိုင္းဝါေယာ ဓာတ္မ ၿဂိဳဟ္သက္ (၁၂)
ဥပမာ- အုန္းနဲ႔ သံပုရာ
စ= ေလညွင္းဝါေယာ ဓာတ္ဖို ၿဂိဳဟ္သက္ (၈)ႏွစ္+ တ= မီးေတာက္ေတေဇာ ဓာတ္မ ၿဂိဳဟ္သက္ (၁၀) ႏွစ္
ဥပမာ- ႏြားႏို႔ နဲ႔ ဆား
လူမိုက္ ေခါင္ေသာက္ (ေသာမၿဂိဳဟ္ ေလးလံုး)
ခ= ေသလာပထဝီ ဓာတ္ဖို ၿဂိဳဟ္သက္ (၁၅)ႏွစ္+ သ= ေရေနာက္၊ ေရငန္၊ ေရပုပ္အာေပါ ဓာတ္မ ၿဂိဳဟ္သက္ (၂၁)ႏွစ္
ဥပမာ- သခြားသီး
လ= ေရၾကည္အာေပါ ဓာတ္ဖို ၿဂိဳဟ္သက္ (၁၇)ႏွစ္+ မ= ပံသုပထဝီ ဓာတ္မ ၿဂိဳဟ္သက္ (၁၉)ႏွစ္
ဥပမာ- လိေမၼာ္သီး
၎တို႔ကို နားလည္လွ်င္မိမိစားသံုးေနသည့္ အစားအေသာက္မ်ားမွ မိမိႏွင့္တည့္သည့္ အစာမ်ားကို မိမိဉာဏ္သြားသလို အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ မိမိ၏ဂိုဏ္းႏွင့္သင့္သည့္ အစားစာမ်ားကို အလြယ္တကူသိရွိႏိုင္ရန္ ပုဂၢလပညတ္ ဓာတ္စာမ်ားကို ျပန္လည္ တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
ပုဂၢလပညတ္ ဓာတ္စာမ်ား
သာမန္အားျဖင့္ လူတို႔ ေန႔စဥ္စားသံုးေနၾကသည့္ အစားအစာမ်ားကို ေနဂိုဏ္း၊ လဂိုဏ္း ခြဲျခား ေပးပါသည္။ မိမိတို႔ဂိုဏ္းဝင္အစားအစာမ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ရန္ အေရးႀကီးပါ သည္။ ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပထားသည့္အစာမ်ားတြင္ ေရသတၱဝါ၊ ကုန္းသတၱဝါ၊ သစ္သီး၊ သစ္ရြက္၊ သစ္ျမစ္၊ သစ္ဥ ..စသည္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။ ယင္းတို႔ကို အခ်ဥ္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အေျခာက္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ယိုျပဳလုပ္ျခင္း၊ ငါးပိျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဒိန္ခ်ဥ္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေထာပတ္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အစိမ္းအတိုင္းစားေသာက္ျခင္း စသည္ျဖင့္ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သလို စားေသာက္ႏိုင္ပါသည္္။ ထိုသို႔စားေသာက္ရာတြင္ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစသည္အထိ အခ်ဥ္တည္ထားျခင္း၊ အေျခာက္လုပ္ထားျခင္းကို သတိျပဳရန္လိုပါသည္။
လဂိုဏ္း
ကသေပါင္း၊ -------- ငါးပုတ္ျပား၊ -------- ေယာက္သြား၊ --------- ဝမ္းဘဲသား
ငါးခူ၊ --------- ငါးဖ်င္းသလက္၊ ----------- ေႁမြသား၊ --------- ငန္းဘဲသား
ငါးခံုးမ၊ --------- ငါးဖယ္၊ ---------- ကႏုကမာ၊ ----------- ၾကက္သား
ငါးေခါင္းပြ၊ -------- ငါးမုတ္၊ --------- ခိုသား၊ ---------- ဖားသား
ငါးကေလာင္ၾကပ္၊ ------- ငါးသေလာက္၊ ------- ခါသား၊ -------- ႂကြက္သား
ကင္၊ ----------- ငါးသိုင္း၊ ----------- ငူသား၊ ----------- ေၾကာင္သား
ငါးပတ္၊ --------- ငါးသပိုး၊ --------- ငံုးသား၊ ---------- ယုန္သား
ငါးဘဲျဖဴ၊ ----------- ငါးနက္ျပာ၊ ----------- ခ်ဳိးသား၊ ------ ဝက္သား
ငါးေျပမ၊ ---------- ငါးသံခ်ိတ္၊ ------- လင္းဝက္သား၊ ----------- ကၽြဲသား
ကပ္သမွ်င္၊ ----------- ငါးလူး၊ ------------- ဗ်ဳိင္းသား၊ ----------- ျမင္းသား
ငါးပုတ္သင္၊ ----- လိပ္ေက်ာက္သား၊ ------ ေရၾကက္သား၊ --------- ေခ်သား
ေမ်ာက္သား၊ ------ ၾကက္ဟင္းခါး၊ -------- အာလူး၊ --------- ပဲျမစ္
သိုးသား၊ -------- မာလာ၊ ---------- ေျမာက္ဥ၊ -------- သစ္ၾကားသီး
ေပြးသား၊ --------- သခြတ္၊ --------- ပိန္းဥ၊ -------- သစ္ျခသီး
ပူသား၊ ------- က်ီးေခ်၊ ------ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ------- လက္ခုပ္
ဖြတ္သား၊ -------- မဲဇလီ၊ -------- ၾကက္သြန္ဥႀကီး၊ ----- သီးသီး
မိေက်ာင္းသား၊ -------- ပိေလာ၊ ------ ၾကက္သြန္ၿမိတ္၊ ------ သဖန္း
ကၽြဲႏို႔၊ ------- ဘဲ့ျပား၊ -------- င႐ုတ္ေကာင္း၊ -------- ေတာင္သလဲ
ျမင္းႏို႔၊ -------- ပဲျပား၊ -------- မာဆလာ၊ ------- ေျပာင္းဖူး
၎ဒိန္ခ်ဥ္၊ ------- ကင္ပလင္း၊ --------- မႈိ၊ ------- လိေမၼာ္သီး
၎ေထာပတ္၊ ------- ပဲပင္ေပါက္၊ -------- မွ်စ္၊ ------ ကၽြဲေကာသီး
ျမင္းခြာရြက္၊ --------- ခဝ၊ဲ --------- ဖလံေတာင္ေဝွး၊ -------- ေရွာက္သီး
ၾကာ႐ိုး၊ ------ သပြတ္၊ --------- ဂံုမင္း၊ ---------- ေရွာက္ခ်ဳိသီး
ခ်ဥ္ေပါင္ျဖဴ၊ ---------- ဗံုလံု၊ --------- ဂံုခါး၊ ------- တံုက်င္သီး
ေရႊဘိုခ်ဥ္ေပါင၊္ ---------- ေၾကာင္ပန္း၊ ------- ပရႏၷဝါ၊ ------- ဘဂၤလားသရက္
ကင္ပြန္းခ်ဥ္၊ -------- ေက်ာက္ဖ႐ံု၊ -------- ႀကိမ္ဖူး၊ --------- စြန္ပလြန္သီး
ဆလပ္ရြက္၊ -------- လဲလူ၊ --------- သရက္ကင္း၊ --------- သလဲသီး
ဟင္းဂလာ၊ --------- မလႊ၊ -------- ဆီးျဖဴသီိး၊ ---------- ေတာင္သလဲ
ဂန္႔ဂလာ၊ -------- ဆူးပန္း၊ ------- ေဂၚရခါးသီး၊ -------- ဇင္ႁပြန္း
မုန္လာ၊ -------- ဖက္သန္း၊ ------- ဖန္ခါးသီး၊ -------- ပဲက်ား
တမာ၊ -------- ႀကိတ္မွန္၊ --------- ပံုးရည္ႀကီး၊ --------- ပဲလြန္း
စပါးလင္၊ -------- ေဂၚဖီ၊ --------- ရခိုင္ငွက္ေပ်ာ၊ ------ကုလားပဲ
ေပါက္ပန္းျဖဴ၊ ------- ဆူးပုပ္၊ -------- နံ႔သာငွက္ေပ်ာ၊ ---- ပဲကတၱီပါ
ဒန္႔သလြန္၊ -------- ပိတ္ခ်င္း၊ ------ ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာ၊ -----ပဲျဖဴေလး
ၾကာဟင္း၊ -------- ကြမ္း၊ ----- ဝက္မလြတ္ငွက္ေပ်ာ၊ ------ပဲႏုျပာ
ကသစ္၊ ------- သီဟိုသရက္၊ --------- သီးေမႊးငွက္ေပ်ာ၊ ------ ပဲေထာပတ္
ၾကက္သဟင္း၊ ------ ဘူး၊ --------- မာလကာသီး၊ -------- မတ္ပဲ
ကင္းပံု၊ --------- သျဗဳ၊ ------- သေဘၤာသီး၊ ------------- ေျမပဲ
ဆင္ႏွာေမာင္း၊ --------- သခြား၊ --------- သဖန္းသီး၊ ------လက္ဖက္
ဒန္႔ကၽြဲ၊ ------------ ႏိုကိုဥ၊ ----------- စပ်စ္သီး၊ ---------- ခ်င္း
ဂ်ဴးျမစ္၊ ----------- ဖ်ံဥ၊ -------- မင္းကြတ္သီး၊ --------- လက္ဖက္ရည္
ကာဖီ၊ -------- ကိတ္မုန္႔၊ --------- မုန္ဟင္းခါး၊--------- ကိုကိုး
ေပါင္မုန္႔၊ ---------- ငခ်ိတ္ေပါင္း၊ ------ႀကံရည္၊ -------- ေက်ာက္ေက်ာ
သၾကား၊ -------- ေဆးကုလားမ၊ -------- ေထာပတ္၊ --------ႀကံသကာ
ပ်ားရည္ (ပ်ားရည္ကို လဂိုဏ္း၊ ေနဂိုဏ္းမေရြးရဘဲ ဗဟိုေဆးအျဖစ္ ပုဂၢလပညတ္ ဆရာႀကီးမ်ား အသံုးျပဳၾကေလသည္။)
ေနဂိုဏ္း
ငါးစင္႐ိုင္း၊ -------- ကကူရံ၊ ------- ၾကက္တူေရြးသား၊ ------- ထိက႐ုန္း
ငါးေဖာင္႐ိုး၊ ------- ငါးေရြး၊ -------- ပိုးစာရြက္၊ ---------- ႐ံုးပတီ
ငါးစင္စပ္၊ --------- ငါးေသတၱာ၊ --------- ေရြဖ႐ံု၊ ------- ေကာက္႐ိုးႏြယ္
ငါးေႁမြထိုး၊ ------- ပုစြန္၊ --------- နံန၊ံ ---------- ပါစြန္
ငါးအိုက္၊ -------- ပုစြန္ထုပ္၊ --------- ပင္စိမ္း၊ ------- လိပ္စေရႊ
ငါးသလဲထိုး၊ --------- စာသား၊ ---------- မန္က်ည္း၊ --------- သနပ္
ငါးျမင္းရင္း၊ --------- ဆတ္ရက္သား၊ ------- ခ်ဥ္ေပါင္နီ၊ --------- ေအာင္မဲညိဳ
ငါးေထြ၊ -------- ရစ္သား၊ -------- ကန္စြန္း၊ --------- ကုလားမ်က္စိ
ငါးက်ည္း၊ --------- ေဒါင္းသား၊--------- ကၫြတ္၊ --------ခံတက္ခ်ဥ္
ငါးတန္၊ ------- ရွဥ့္သား၊ -------- မႈိနတို ၊ -------- ခံတက္ဥ
ငါးရံ႕၊ ------- စိုင္သား ၊ ---------- ဟင္းႏုနယ္ ၊ ------ အင္ဥ
ကကတစ္ ၊ --------- ဆတ္သား၊ -------- မုန္ညင္း၊ ------- က်ီးအာ
ငါးပုဏၰား၊ --------- ဆိတ္သား ၊--------- ဇရစ္ ၊ --------- ကန္႔အိတ္
ငါးကြန္းရွွပ္၊ --------- ဆင္သား ၊ --------- လင္းေန၊ --------- ျပည္ပန္းညိဳ
ငါးရွဥ့္၊ ----------- စြန္သား၊ ------------ ဥသွ်စ္ ၊ --------- ပိတ္စြယ္
ငါးၾကင္းေဇာက္၊ ------ ႏြားသား၊ -------- ရဲယုိ၊ --------- ပင္စိမ္း
ငါးရံ႕ေခါင္းတို၊ -------- ပုရစ္၊ --------- ၾကက္ဆူ၊ ------- မုန္ညင္း
ငါးေရႊ၊ -------- ၾကက္ဆင္သား၊ -------- ၾကက္သြန္နီ၊ ------- တညင္း
ငါးႏွပ္၊ -------- ပဒပ္သား၊ ---------- ခရမ္းကေစာ့၊ ---------- ပဲတိုင္ေထာင္
ငါးပူတင္း၊ ---------- တစ္တီတူးသား၊ --------- ခရမ္းခ်ဥ္၊ ------ ငါးရံ႕ပတူ
ငါးမ်က္ဆန္နီ၊ ------- ခ႐ု၊ ---------- သစ္တိုသီး၊ ---------- လယ္ပတူ
ေဂြးေတာက္၊ ------- ၾသဇာ၊ ---------- ႏြားႏိို႔၊ ------- ဒိန္၊ ------- ျမဴစြမ္
ပူတီနာ၊ ----------- ဆီး၊ -------- ႏြားႏို႔ေထာပတ္၊ --------- ပလာတာ
ပီေလာပီနံ၊ ---------- စံုပတတ္၊ ---------- ႏြားႏို႔ထမင္း၊ ------ ဆမူဆာ
ေတာက္တာ၊ --------- သံပုရာ၊ ------- အုန္းဆီ၊ -------- ဖာလူဒါ
ကတြတ္၊ -------- သံပု႐ုိ ၊--------- အုန္းရည္၊ ---------- ပူတင္း
ပဲေဇာင္းလ်ား၊ -------- ႏွမ္း၊ ------- အုန္းထမင္း ၊-------- အိုက္စကရင္
ေၾကာင္လွ်ာ၊ -------- ႏွမ္းပ်စ္၊ ------ ဆိတ္ႏို႔ ၊ -------- ထန္းလ်က္ကာဖီ
သက္ရင္း၊ ------- ႏွမ္းဖတ္ခ်ဥ္ ၊ ------- ဆိတ္ႏို႔ဒိန္ခ်ဥ္ ၊ ----- မေဒါ့သီး
မိုးနံ၊ --------- စိမ္းစားဥ၊ --------- ထန္းလ်က္၊ --------- ဗာဒံေစ့
ဝေရာင္းခ်ဥ္၊ -------- စားေတာ္ပဲ၊ ------- ေကာက္ၫွင္ေပါင္း၊ ------ ႏို႔ဆီ
ေစာင္းလ်ား၊ ------- ပဲတီစိမ္း၊ ------ေကာက္ညွင္းဆီထမင္း၊------- ေပါက္ဆီ
ကနစိုး၊ --------- ပဲတီနက္ ၊ -------- ႏွမ္းမနဲ၊ ---------- မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္
ဖရဲ ၊ -------- ပဲေနာက္ ၊--------- ထန္းသီး ၊--------ခ်ပါတီ
နာနတ္ ၊ -------- ပဲရာဇာ၊ -------- ထန္းရည္ ၊ ------ သူငယ္စာငွက္ေပ်ာ
ဒူးရင္း၊ -------- ပဲပိစပ္ ၊ ---------- ေလွာ္စာ၊ -------- ဓနိရည္
ပိႏၷဲ၊ -------- ပဲပုစြန္၊ ---------- ေခါက္ဆြဲ ၊ --------- ဓနိသီး
ဒူးရင္းၾသဇာ၊ -------- ပဲေလးညွင္း၊ -------- ၾကာဆံ၊ ----- ထိုးမုန္႔
ကိုကြီႏိုင္းနဲ႔ ညီမဆုမြန္တို႔ ေမးထားတဲ့ ဆီးခ်ဳိေဆးကိစၥကေတာ့ အဓိက အစားအေသာက္ကုိ အေပၚမွာရွင္းျပခဲ့သလို တည့္တာေတြကို စားေသာက္ ေနထိုင္ႏိုင္ရင္ ေရာဂါသက္သာလာၿပီး တျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ကင္းသြားမွာပါ။ ဥပမာ- ရ နဲ႕စတဲ့အမည္ျဖစ္လွ်င္ အ- စ-ဆ-ဇ-စ် ည စတဲ့ ဗ်ည္းအသံထြက္ေတြနဲ႔ ဆံုးတဲ့ အစားစာေတြကို နာမ္ေဆးအျဖစ္ စားသံုးရန္သင့္ေတာ္ၿပီး၊ ပ-ဖ-ဗ-ဘ-မ-သ-ဟ စတဲ့ ဗ််ည္းနဲ႔ဆံုးတဲ့ အရာေတြကိုေတာ့ ႐ုပ္ေဆးအျဖစ္ လိမ္းရန္၊ ႐ွဴရန္၊ စိမ္ေပးရန္တို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ေျဖၾကားပါရေစ…။ ေဆးအျဖစ္စားေသာက္ႏိုင္တာကေတာ့ ေရသက်ည္း၊ ဇြန္ပန္း၊ တညင္းသီး၊ ျပည္ပန္းညဳိ(အျမစ္၊ အေခါက္ ရရာ) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း ပညာရွင္အဆင့္မဟုတ္ဘဲ ဝါသနာအရ ေလ့လာေနသူအဆင့္သာ ရွိေနေသးသည့္အတြက္ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးတဲ့ေနရ၊ တင္ျပပံုေတြာမွာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိႏိုင္တဲ့အတြက္ သည္းခံေပးရန္ႏွင့္ အကယ္၍ နားလည္တတ္သိသူမ်ားျဖစ္ပါက ကၽြန္မအားကူညီလမ္းၫႊန္ ေပးေစလိုပါသည္ ဟု ေမတၱာရပ္ခံ ပါတယ္ရွင္….။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဆရာႀကီးဦးသာတင့္ႏွင့္ ဆရာမ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး၏စာအုပ္မ်ားမွ ကိုးကားတင္ျပပါသည္။
5 comments:
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အမေရ
အစစအဆင္ေျပပါေစ
ေလစားလွ်က္
ႏို၀င္ဘာ
စိတ္၀င္တစားနဲ႔ အခ်ိန္ယူ ဖတ္သြားပါတယ္ အစ္မ။ လူတုိင္းေတာ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မဟုတ္ေတာ့ ဒီလုိေလး ဖတ္လို႔ရေအာင္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ တင္ျပႏုိင္တာကုိပဲ
ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ေစတနာလုိတာေပါ့ေနာ္.
ေလးစားလ်က္
ဖတ္ရွုုေလ႔လာသြားပါတယ္ အမေရ...ခုုလိုု ရွင္းၿပေရးၿပတဲ႔အတြက္ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
အားေပးလ်က္ပါ.။
အစ္မေရ အေမ့အတြက္ စာေတြ အကုန္လံုး ကူးျပီး ေပးလိုက္မယ္..အေမ တစ္သက္လံုး ေဆာင္ဖို႕ ေရွာင္ဖို႕ေလ..ေက်းဇူးၾကီးလွပါတယ္ အစ္မေရ အခုလို ေဆးနည္း ဒါနျပဳတဲ့အတြက္ အစ္မတစ္ေယာက္က်မ္းမာခ်မ္းသာစြာ မိသားစုနဲ႕ တစ္သက္လံုး အသက္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနသြားနုိင္ပါေစ
အေတာ့္ကိုပဲ ဗဟုသုတတုိးပြားပါတယ္။ အရင္ပို႔စ္ေဟာင္းလို ဥပမာေလးနဲ႔ကုသသြားပံုကို ဆက္လက္တင္ဆက္ေပးေစလိုပါတယ္။ အခ်ိန္ရရင္ေပါ့အစ္မရယ္။ ျမန္မာ့ရုိးရာေဆးပညာကို အမ်ားသိေစလိုပါတယ္။
Post a Comment